Synodality thiab kev nyob ntsiag to (Synodality and its Silences)
Synodality thiab kev nyob ntsiag to (Synodality and its Silences)
Synodality ua kev ntxhov quav niab nyob hauv ntau xyoo dhau los. Txij hnub Fas Ntshis Kus raug xaiv los ua Vaj Qhia, nws tau thov kom lub Koom Txoos zam txoj kev khav theeb thiab muab hlob. Yuav nrog cov neeg raug cais raug tso tseg thiab lwm cov neeg sib fim sib tham. Sim xav txog kev daws tso, poj niam txoj cai, cov neeg thoj nam, kab lis kev cai, kev sib tham ntawm cov kev teev hawm thiab lwm yam. Txhua yam no yog kev muab siab rau txhim kho “tus neeg uas raug cais” nyob hauv ntau nqe lus hauv peb lub Koom Txoos. Tab sis muaj ib qho hauv cov Txiv Plig pib ntsiag, los yog tsis tshua muaj neeg quav ntsej txog. Qhov ntawd yog kev paub txog txhua yam nyob ib puag ncig thiab kev sib pab saib xyuas peb lub tsev. Vaj Qhia Fas Ntshis Kus 2 tsab ntawv kawg yog “Laudato Si thiab Laudate Deum”. Yog xav txhawb kev ntxim siab nyob hauv cov neeg ntseeg, tab sis yuav tsum siv sij hawm me ntsis thiaj yuav mus txog qhov neeg nyiam. Tab txawm tias tas ntiaj teb ceeb ntshai txog huab cua kev pauv ntxeev, tsis kav nov kuj yog tib qho ntawm kev sab laj cov Tswv Qhia zaum kawg.
Kev tshaj tawm ntawm cov Tswv Qhia As Xias (FABC) tshaj tawm nyob hauv lub rooj sab laj loj tias : “Kev mloog cov neeg pluag lub suab thiab ntiaj teb lub suab, yog qhov tseem ceeb uas tsim nyog ua. Vim tej yam no yog qhov ntxhov siab kawg nyob hauv cov neeg As Xias.” CBCP hais rau Synod tias : lub npe “Salubong” yog hais txog “lub tsev” 3 zaug thiab lees paub tias muaj teeb meem txog txhua yam nyob ib puag ncig hauv Fis Lis Pees teb. Tab sis yog ncaj qha qhia peb txog kev soj ntsuam. Qhov uas lub Koom Txoos tsis quav ntsej txog txhua yam nyob ib puag ncig, yog qhia peb tias lub Koom Txoos tsis muaj kev nkag siab txog tib neeg lub neej thiab qhov tib neeg xav tau.
Kev tshaj tawm ntawm Synodal nyob Vas Tis Kas kuj hais txog tsis muaj kev ua raws ntiaj teb lub suab taij thov. Kev nyob ua ke ntawm cov neeg pluag, tsim nyog yuav muaj feem cuam nrog lawv saib xyuas peb lub tsev. Ntiaj teb lub suab hu thiab cov neeg pluag lub suab hu, kuj muaj sia nyob hauv txoj kev txom nyem lub suab hu thiab. Qhov tsis muaj kev ua dab tsi txog lub suab hu no, ua kom muaj kev kub ntxhov nyob hauv txhua yam muaj txoj sia. Tsis tas li ntawd, kev pauv ntxeev ntawm huab cua kuj ua teeb meem rau tib neeg kev ua lub neej nyob. Kev nyob ntsiag to li no txaus txhawj kawg, yog peb nyeem UN Habitat Country Report xyoo 2023, mas Fis Lis Pees teb yog lub teb chaws tim 3 hauv ntiaj teb kev soj ntsuam. Xws li kev txhawj xeeb txog huab cua, cov huab cua pem hauv ntuj kawg, cov khib nyiab hauv hiav txwv thiab lwm yam. Raws kev soj ntsuam zaum kawg nkaus, muaj teeb meem hais txog txhua yam nyob ib puag ncig loj tshaj plaws 4 yam nyob Fis Lis Pees teb, xws li huab cua tsis zoo, hnab roj hmab ntau, hiav txwv qias neeg thiab dej hiav txwv nce siab tuaj.
Nyeem kev soj ntsuam me ntsis xwb, ua kom pom tias Fis Lis Pees teb yog ib lub teb chaws ua kom muaj qhov qias neeg los ntawm hnab roj hmab ntau tshaj nyob thoob ntiaj teb. Dej hiav txwv nce siab tuaj sai dua ntiaj teb txoj kev xav 3 npaug, yog tias tseem nce siab tuaj thiab, mas thaum txog xyoo 2050 cov nroog loj yuav nyob hauv qab tiv txwv tas. Qee yam ntawm txhua yam nyob ib puag ncig yuav kav tas raws li Rappler Page hauv xyoo no, xws li kev khawb hauv Sibuyan, Palawan, Romblon thiab Homonhon. Roj a ntws tawm hauv Oriental Mindoro thiab kev tho dua tshiab nyob hauv ntug dej Mas Nis Las thiab lwm qhov. Tas txhua yam no ua kom cov neeg hauv zej zog, neeg liaj neeg teb, neeg ntes ntses thiab cov neeg pluag txom nyem ntau plhom leej vam txog nruab nqhuab thiab nruab deg kom lawv nyob taus thiab kev tshais chaw. Cov hauj lwm no tab tom ua nyob hauv peb txoj kev taij thov.
Vim li cas thiaj ntsiag to ? Peb yuav tsis mloog tau li cas ? Vim li cas peb thiaj tawm tsam ? Leej twg yog tus saib xyuas thiab peb yuav kom lawv saib xyuas tau li cas ? Peb yuav tsum ua dab tsi ?
Kev sib sau ua pab pawg uas tsis xav txog teeb meem ntawm txhua yam muaj txoj sia li hais no, tsis yog kev sau pab pawg tiag. Mloog thawj nqe lus nyob hauv Synodality, tsis yog kev mloog peb cov neeg ntseeg los yog cov neeg pluag lub suab quaj xwb, nws yog hais txog kev mloog tas ntiaj teb lub suab.
Kev lees saib xyuas ntawm lub Koom Txoos, tsis yog tias yuav saib tej ntaub ntawv nyiaj txiag los yog saib cov neeg hla txoj cai ntawm peb lub Koom Txoos xwb, yog qhov peb sawv daws yuav tsum nqis tes ua. Kev saib xyuas nws yog hais txog kev saib xyuas peb lub tsev uas Tswv Ntuj pub rau peb. Kev sib koom Synod lees meej tias raug cai thiab yog hais txog txhua yam nyob ib puag ncig, kev txhim kho raws kev tshaj Ntuj Lus thiab peb tej kab lis kev cai.
36 xyoo dhau los, CBCP tau tawm ib tsab ntawv qhia kev ntseeg uas tseem ceeb kawg, yog thawj zaug hais txog txhua yam muaj txoj sia nyob hauv lub rooj sab laj cov Tswv Qhia nyob thoob ntiaj teb. Nov yog kev pheej hmoo zaum kawg ntawm lawv.
“Av, xyoob ntoo thiab dej nrov zom zaws tias lawv tab tom raug tsim txom raug txaug, raug ua kom nqhuab thiab muaj ntau yam qias neeg. Peb muab siab rau mloog thiab ua raws lawv lub suab hu. Muab siab rau txog cov teeb meem no. Thov kom muaj kev qhuab qhia nthuav dav thiab ua tam sid.
Peb ntseeg tias kev pheej hmoo uas peb muab siab rau no, nws zoo ib yam li Mais Xes hais nyob ntawm tsoom His Xas Lais xub ntiag ua ntej lawv yuav mus rau thaj av Tswv Ntuj cog lus. “Hnub no, kuv cia koj xaiv seb koj yuav txoj sia los yuav txoj kev tuag. Lo lus zoo los lo lus phem. Koj xaiv kev ua neej mog ! Koj thiab koj cov xeeb ntxwv thiaj yuav muaj txoj siab nyob.”
Hnub no peb yuav hais kom nrov dua no, vim nws yog yam maj dua qub lawm. Kuv xav tias kev sib sau ua npoj tsis yog hais txog peb, tsis yog hais txog kev sib koom ntawm peb los yog kev muaj feem cuam. Kev sib koom tes nws tsis yog hais txog peb, nws yog hais txog lawv, vim lub Koom Txoos ib txwm cais li ntawd. Tsis hais cov neeg pluag, cov tshaib nqhis, cov raug kev txom nyem lawv raug hnov qab hauv lub ntiaj teb uas khav theeb thiab tib neeg ntse dhau lawm.
Qhov kawg, kuv thov rov qab tig mus rau zaj hais txog Emmaus, Cleopas thiab Mab Liab. Lawv paub tau li cas tias tus neeg txawv ntsej muag ntawd yog Yes Xus tus sawv hauv cov tub tuag rov los? Txawm tias lawv lub siab kub lug thaum Yes Xus piav Ntawv Ntshiab rau lawv mloog nyob ntawm ntug kev, tsis kav lawv kuj nco tsis tau Yes Xus. Tab sis thaum Yes Xus lov lub ncuav mov, mas lawv qhov muag qhib. Lawv nco tau tias Yes Xus lov lub ncuav mov nyob hauv pluas mov kawg.
Txiv Plig Catalino Arevalo pom zoo thiab nws txaus siab rau lo lus no. Kuv tau hnov zaj no los ntawm nws thaum kuv tseem hluas thiab ua Leej Tij ntev los lawm. Txij ntawd los kuv tsis hnov qab li. Thaum Yes Xus lov lub ncuav mov thiab muab faib rau cov Thwj Tim, nws hais lus rau lawv. Cov Thwj Tim thiaj mam nco tau tias yog Yes Xus. Tsis yog Yes Xus lov lub ncuav mov ces lawv thiaj paub. Thaum Yes Xus tsa tes, kuj pom cov qhov ntsia hlau ntawm nws xib teg, ces lawv thiaj zeem tseeb tias yog Yes Xus tiag. Nws yog qhov zoo pab peb nco txog Txiv Plig Neri Satur thawj tus neeg tuag rau yam muaj txoj sia, uas nws tuaj ntawm lub Cheeb Koom Txoos Bukidnon tuaj. Nws tuaj pab txuag txhua yam nyob ib puag ncig hauv xyoo 1991.
Qhov kawg kev raug ntsia nyob saum ntoo cuam thiab lub cev muaj qhov txhab yuag yuag ntawm peb, yog lub cim qhia peb kom muab siab rau txog Tswv Ntuj lub Ceeb Tsheej. Yog lub cim ntawm kev sawv rov qab los uas txaus ntseeg nyob hauv peb lub neej. Tib neeg yuav ntseeg tias Yes Xus sawv rov qab los tiag, yog los ntawm cov qhov txhab thiab tej yam uas peb pom.